Pijnbestrijding

Baringspijn
Iedere bevalling doet pijn, daar kunnen we niet omheen. De ene vrouw kan hier gemakkelijker mee omgaan dan de andere. Hoe het voor jou zal zijn kunnen we van tevoren niet voorspellen, maar probeer je er niet te veel zorgen over te maken. Er zijn tegenwoordig meerdere manieren om de pijn te verminderen, op natuurlijke manier of met medicatie. Wij zullen je hieronder iets meer vertellen over de verschillende mogelijkheden.

Feitjes over pijn

• Je lichaam maakt tijdens de bevalling als reactie op de pijn zelf ook een pijnstiller aan, endorfine. Die zorgen ervoor dat je meer in jezelf keert en de pijn beter kunt verdragen.
• Endorfine werken het best als je een veilige en rustige omgeving zoekt.
• Baringspijn is een pijn die komt en gaat. Een wee komt op waarmee de pijn toeneemt tot een hoogtepunt, daarna zakt de pijn weer even weg en is er rust in je buik.
• De ene vrouw voelt de weeën meer in haar buik, de ander meer in rug of benen. Dit verschilt per vrouw en per bevalling, een precieze oorzaak voor dit verschil is nog niet gevonden. Gezegd wordt dat rugweeën meer pijn doen dan buikweeën.
• De pijn van de weeën bouwt zich op. Naarmate de bevalling vordert en je meer ontsluiting krijgt, zullen de weeën krachtiger worden en zul je minder pauze tussendoor hebben.

Tips om met pijn om te gaan

• In het begin van de bevalling zijn de weeën nog niet zo pittig. Probeer nog niet teveel te letten op de pijn en zoek afleiding.
• Als de weeën sterker worden, probeer je te zoeken naar een goede houding. Dit is voor iedereen anders: staan, liggen, lopen, in bad liggen, onder de douche staan, het kan allemaal. Het is belangrijk om je lijf zo min mogelijk proberen aan te spannen tijdens de wee en in de rustpauzes. Dan voel je de pijn minder.
• Warmte helpt vaak te ontspannen, dus zorg dat je het niet koud hebt. Eventueel een warmwaterzak tegen je buik/rug of lekker onder de douche of in bad kunnen zorgen voor ontspanning.
• Concentreer je op je ademhaling. Tijdens de gym / yoga heb je vaak geleerd hoe je het beste rustig kunt doorademen. Dit zorgt voor zo goed mogelijke ontspanning en het geeft vaak wat afleiding.
• Soms is het prettig als je rug /  benen gemasseerd wordt. Probeer het maar eens uit. Mocht je het helemaal niks vinden geef het dan ook gewoon aan.

De geboorte-TENS
Nog een hulpmiddel om thuis te kunnen gebruiken om de pijn te verzachten is de geboorte-TENS (Transcutane Elektrische NeuroStimulatie). Dit is een apparaatje wat je kunt huren of kopen waarmee je jezelf kleine stroomstootjes geeft. Via elektrodes die je op je rug plakt dien je jezelf via een druk op een knop kleine stroomstootjes toe die de pijn iets verlichten. Het zal de pijn niet wegnemen.  Het apparaatje is niet schadelijk voor jou of je kindje.

Pijnstilling met behulp van medicatie
Voor pijnbestrijding met medicijnen moet je altijd naar het ziekenhuis, omdat jij en je kindje dan beter bewaakt moeten worden. Apparatuur die daarvoor nodig zijn, zijn alleen in het ziekenhuis aanwezig. De twee methodes die in onze regio mogelijk zijn, zijn:

•     injectie met pethidine
•     ruggenprik (epidurale analgesie)

Pethidine
Pethidine is een morfineachtige stof. Je krijgt deze via een injectie in je bovenbeen of bil toegediend. Pethidine zal niet alle pijn wegnemen, maar neemt de pieken (de heftigste pijn van de wee) weg. Je wordt er vaak ook een beetje suf / ‘high’ van waardoor je je vaak ook wat beter kunt ontspannen.

Voordelen:

• Het kan op ieder tijdstip van de dag worden toegediend.
• Ongeveer 50% van de vrouwen heeft er baat bij.
• Je wordt er soms slaperig van, waardoor je wat beter kunt ontspannen.

Nadelen:

• Niet iedere vrouw heeft baat bij pethidine.
• Doordat je wat slaperig wordt, kan het zijn dat je de bevalling wat minder bewust meemaakt.
• Je kindje kan suf worden van de pethidine waardoor de ademhaling soms wat moeizamer op gang komt.
• Je kunt niet rondlopen, omdat je continu bewaakt wordt met CTG (hartfilmpje van de baby) en ook omdat je door de “sufheid” meer kans hebt om te vallen.

Ruggenprik
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug waardoor je medicijnen toegediend krijgt. Via een naald wordt een soepel slangetje in je rug ingebracht en daardoor krijg je continu medicatie toegediend. Hierdoor wordt je hele onderlijf verdoofd. Je zult dus geen weeën meer voelen.

Voordelen:

• De meeste vrouwen (95%) voelen geen pijn meer.
• Voor zover bekend heeft een ruggenprik geen nadelige gevolgen voor het kind of de borstvoeding.
• Je wordt niet slaperig of suf door de medicatie.

Nadelen:

• Soms werkt de ruggenprik niet goed en voelen vrouwen alsnog de pijn.
• Door een ruggenprik duurt de bevalling vaak langer, met name het persen, waardoor je meer kans hebt op een kunstverlossing (vacuümpomp).
• De weeën moeten vaker worden gestimuleerd met medicijnen.
• Je kunt niet uit bed, omdat je geen / weinig gevoel hebt in je benen.
• Je krijgt een infuus ingebracht om te voorkomen dat je bloeddruk te laag wordt.
• Je krijgt een blaaskatheter ingebracht, omdat je geen controle hebt over je blaas.
• Je temperatuur kan stijgen door de ruggenprik. Het is vaak lastig te bepalen of dit komt door de ruggenprik of door een infectie. Het kan dus zijn dat jij en je kindje langer ter observatie in het ziekenhuis zullen moeten blijven.
• In het ziekenhuis Bernhoven is de afspraak gemaakt dat je dag en nacht een ruggenprik kunt krijgen. Echter wanneer er sprake is van een spoedgeval zul je moeten wachten.

Tot slot
Tijdens de zwangerschapscontroles zullen wij met je praten over de bevalling, zodat je je kunt voorbereiden. Stel ons dan ook gerust al je vragen en bespreek je angsten en onzekerheden.
Tijdens de bevalling komen we regelmatig bij je langs om te controleren hoe het gaat. We zullen je dan vertellen hoe ver je bent en of het goed vordert. Daarbij komt de eventuele wens tot pijnstilling ook ter sprake. Wij zullen de verschillende mogelijkheden met je bespreken. Mocht je dit willen, dan gaan wij dit uiteraard voor je regelen. Wij gaan met je mee naar het ziekenhuis waar we de zorg zullen overdragen aan de verloskundige / gynaecoloog van het ziekenhuis.
(Het hoofdstuk over pijn is gebaseerd op de folder Jouw bevalling: hoe ga je om met de pijn? Van de KNOV. Deze krijg je rond de 35e week van je zwangerschap van ons).